Đề bài: (Câu hỏi của bạn Hiếu Minh Nguyễn hỏi trên facebook Trợ Giúp Toán Học)
Xác định dạng của tâm giác ABC biết rằng:$\frac{{cosA}}{3} + \frac{{cos\,B}}{4} + \frac{{cos\,C}}{5} = \frac{5}{{12}}.$
Giải:
Đây là một bài toán rất hay, trước khi có tính nhất này ta sẽ thấy xuất hiện một đẳng thức rất đẹp liên quan đến bộ số Pitago (3,4,5). Nhưng trước hết thầy phát biểu vầ chứng minh một bài toán tổng quát hơn như sau:
$CMR:{x^2} + {y^2} + {z^2} \ge 2xy\,\cos C + 2yz\,cos\,A + 2zx\,cos\,B\left( * \right)\,.\,\forall \Delta ABC\& x,y,z \in R.$Thật vậy:
\[\begin{array}{l}
\left( * \right) \Leftrightarrow {x^2} + {y^2} + {z^2} - 2xy\,\cos C - 2yz\,cos\,A - 2zx\,cos\,B \ge 0\\
\Leftrightarrow {x^2} - 2x\left( {y\cos C + z\cos B} \right) + {y^2}\left( {si{n^2}B + co{s^2}B} \right) + {z^2}\left( {si{n^2}C + co{s^2}C} \right) + 2yzcos\left( {B + C} \right) \ge 0\\
\Leftrightarrow {x^2} - 2x\left( {y\cos C + z\cos B} \right) + \left( {{y^2}co{s^2}B + {z^2}co{s^2}C} \right) + \left( {{y^2}si{n^2}B + {z^2}si{n^2}C} \right) + 2yzcos\left( {B + C} \right) \ge 0\\
\Leftrightarrow {x^2} - 2x\left( {y\cos C + z\cos B} \right) + {\left( {y\cos C + z\cos B} \right)^2} + \left( {{y^2}si{n^2}B - 2yz\sin B\sin C + {z^2}si{n^2}C} \right) \ge 0\\
\Leftrightarrow {\left[ {x - \left( {y\cos C + z\cos B} \right)} \right]^2} + {\left( {y\sin B - z\sin C} \right)^2} \ge 0\left( {**} \right)
\end{array}\]Do (**) luôn đúng nên (*) luôn đúng. Dấu "=" xảy ra $\Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}
x = y\cos C + z\cos B\\
y\sin B - z\sin C = 0
\end{array} \right.$Quay trở lại bài toán, ta hoàn toàn có thể tính toán ra x, y, z để ép từ tổng quát vào bài này. Và ta có cách giải như sau:\[\begin{array}{l}
\frac{{cosA}}{3} + \frac{{cos\,B}}{4} + \frac{{cos\,C}}{5} = \frac{5}{{12}} \Leftrightarrow 20\,cosA + 15\cos B + 12\cos C = 25 \Leftrightarrow 40\,cosA + 30\cos B + 24\cos C = 50\\
\Leftrightarrow {3^2} + {4^2} + {5^2} = 2.4.5\,cosA + 2.3.5\cos B + 2.3.4\cos C\\
\Leftrightarrow {3^2} + {4^2} + {5^2} - 2.4.5\,cosA - 2.3.5\cos B - 2.3.4\cos C = 0\\
\Leftrightarrow {3^2} - 2.3\left( {4\cos C + 5\cos B} \right) + {5^2}\left( {si{n^2}B + co{s^2}B} \right) + {4^2}\left( {si{n^2}C + co{s^2}C} \right) + 2.4.5cos\left( {B + C} \right) = 0\\
\Leftrightarrow {3^2} - 2.3\left( {4\cos C + 5\cos B} \right) + \left( {{4^2}{{\cos }^2}C + 2.4.5\cos B\cos C + {5^2}{{\cos }^2}B} \right) + {\left( {4\,sinC - 5sin\,B} \right)^2} = 0\\
\Leftrightarrow {3^2} - 2.3\left( {4\cos C + 5\cos B} \right) + {\left( {4\cos C + 5\cos B} \right)^2} + {\left( {4\,sinC - 5sin\,B} \right)^2} = 0\\
\Leftrightarrow {\left[ {3 - \left( {4\cos C + 5\cos B} \right)} \right]^2} + {\left( {4\,sinC - 5sin\,B} \right)^2} = 0 \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}
4\cos C + 5\cos B = 3\\
\frac{{\sin B}}{{\sin C}} = \frac{4}{5}
\end{array} \right.\\
\Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}
4\cos C + \frac{{4\sin C}}{{\sin B}}.\cos B = 3\\
\frac{{\sin B}}{{\sin C}} = \frac{4}{5}
\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}
4\frac{{\sin B\cos C + \sin C\cos B}}{{\sin B}} = 3\\
\frac{{\sin B}}{{\sin C}} = \frac{4}{5}
\end{array} \right. \Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}
\frac{{\sin \left( {B + C} \right)}}{{\sin B}} = \frac{3}{4}\\
\frac{{\sin B}}{{\sin C}} = \frac{4}{5}
\end{array} \right.\\
\Leftrightarrow \left\{ \begin{array}{l}
\frac{{\sin A}}{{\sin B}} = \frac{3}{4}\\
\frac{{\sin B}}{{\sin C}} = \frac{4}{5}
\end{array} \right. \Leftrightarrow \frac{{\sin A}}{3} = \frac{{\sin B}}{4} = \frac{{\sin C}}{5} \Leftrightarrow \frac{a}{3} = \frac{b}{4} = \frac{c}{5} \Leftrightarrow \frac{{{a^2}}}{9} = \frac{{{b^2}}}{{16}} = \frac{{{c^2}}}{{25}} \Leftrightarrow \frac{{{a^2} + {b^2}}}{{25}} = \frac{{{c^2}}}{{25}}\\
\Leftrightarrow {c^2} = {a^2} + {b^2} \Rightarrow \Delta ABC:AB \bot AC
\end{array}\]
------Cứ mỗi giáo viên tha hóa biến chất thì đâu đó vẫn có những con người tận tâm tận lực và hết lòng vì học sinh------==============Bị chối bỏ, Tôi quyết tâm trở thành người thầy mà tôi chưa bao giờ có được!==============
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét